Budimpešta  izmenila Zakon o mađarskim boravišnim dozvolama za strane investitore

Za „Štajerske novice“iz  Budimpešte  piše: akademik Vlastimir Vujić

                        

             Da bi se kvalifikovali za status gostujućeg investitora u Mađarskoj, zainteresovani moraju novac da ulože u kupovinu nekretnine u vrednosti od najmanje 500.000 evra, ili da daju „grant“ od milion evra određenoj visokoškolskoj ustanovi! – Brisel  je (tradicionalno!) izrazio „rezervu“ u vezi sa Orbanovim programom „preseljenja investitora“, upozorivši ga na potencionalne opasnosti pranja novca, utaju poreza i korupciju, kao i na velike mogućnosti  da sankcionisani pojedinci iz Rusije i Belorusije putem pomenutih programa dobiju – „šengenske vize“?

               Kabinet premijera Mađarske Viktora Orbana odlučio je da krene sa izdavanjem dozvola za duži boravak u državi inostranim investitorima!?… OVA VRSTA „POVLASTICA“ DEO JE POOŠTRENE MIGRACIONE POLITIKE i ODGOVOR NA KRIZU IZAZVANU MASOVNOM IMIGRACIJOM.

                  Izmenjeni Zakon o boravku stranaca u Mađarskoj predviđa status „GOSTA ULAGAČA“ sa ciljem da se privuku inostrani investitori. Pomenuti STATUS DOZVOLJAVA BORAVAK DUŽI OD 90 DANA (uz mogućnost više ulazaka u zemlju). Pored toga, ZAKONODAVAC PRUŽA i PRAVO PODNOŠENJA ZAHTEVA ZA BORAVIŠNU DOZVOLU S DUŽIM PERIODOM VAŽENJA (koji investitorima omogućava neograničen broj ulazaka i izlazaka iz Mađarske).

                    Da bi se kvalifikovali za status gostujućeg investitora, zainteresovani moraju da investiraju u mađarske fondove za nekretnine ili da ispune specifične kriterijume (kao što je kupovina nekretnine u vrednosti od najmanje 500 hiljada evra ili – davanje granta od milion evra određenoj visokoškolskoj ustanovi. Inače, na tržištu nekretnina u Mađarskoj već duže vreme je prisutan rekordan broj inostranih kupaca, a posle planiranih zakonskih izmena očekuje se da će taj trend biti u još većem usponu.

                       Evropska komisija je (kao i prema svim prethodnim?) – i prema ovoj odluci premijera Orbana izrazila rezervu, ponovo ga upozorivši da je njegov program „preseljenja investitora“ NOVA VELIKA VARIJANTA ZA POTENCIJALNO PRANJE NOVCA, UTAJU POREZA i KORUPCIJU (po kojoj je Mađarska među prve tri države u Evropi!)? BRISEL JE u svojoj glasnoj preporuci POZVAO VLADU U BUDIMPEŠTI DA SPROVEDE RIGOROZNE PROVERE PRE NEGO ŠTO IZDA BORAVIŠNE DOZVOLE U OKVIRU TAKVIH PROGRAMA. EVROPSKA KOMISIJA (EK) POSEBNO JE ZABRINUTA ZBOG OTVORENE MOGUĆNOSTI DA SANKCIONISANI POJEDINCI IZ RUSIJE i BELORUSIJE PUTEM OVIH PROGRAMA DOBIJU ŠENGENSKE VIZE (sic?).

                           Deceniju ranije u Mađarskoj je bio uveden sličan program, nazvan „ZLATNA VIZA“, koji je omogućio INOSTRANIM INVESTITORIMA DA DOBIJU MAĐARSKU BORAVIŠNU DOZVOLU UKOLIKO ULOŽE NOVAC U ZEMLJU DOMAĆINA. Na početku je ovakva praksa bila uspešna jer je privučen znatan broj inostranih investitora. MINIMALNI IZNOS ULAGANJA VARIRAO JE U ZAVISNOSTI OD VRSTE INVESTICIJE, ALI JE U PROSEKU IZNOSIO OKO 300.000 EVRA.

                             Investicije koje su tada prihvatane odnosile su se na različite vrste biznisa, kupovinu državnih obveznica (ili nekretnina), a njihovi vlasnici imali su mogućnost da u Mađarskoj žive dve godine (uz mogućnost produženja). NAKON PETE GODINE BORAVKA, INVESTITOR JE MOGAO DA PODNESE ZAHTEV ZA STALNI BORAVAK (ili državljanstvo Mađarske) – ŠTO JE OVAJ PROGRAM  UČINILO VEOMA ATRAKTIVNIM ZA DRŽAVLJANE POJEDINIH ZEMALJA i DOBRIM NAČINOM DA MAĐARSKA STIMULIŠE PRIVREDNI RAST. TADA JE NA OVAJ NAČIN IZ INOSTRANSTVA PRIVUČEN KAPITAL U IZNOSU OD 1,14 MILIJARDI EVRA!… MEĐUTIM, PROGRAM „ZLATNA VIZA“ USLED KRITIKA IZAZVANIH POJAVOM KORUPCIJE – UKINUT JE 2017. GODINE!?

                              U međuvremenu je pandemija  virusa korona izazvala velike gubitke u mađarskoj ekonomiji, a krizi je u velikoj meri doprinelo i „zaključavanje“ EU fondova za Mađarsku, zbog nezadovoljstva Brisela stepenom razvoja demokratije u ovoj zemlji. Vlada u Budimpešti zato sada nastoji da dodatni kapital obezbedi i ponovnim uvođenjem  povlastica za investitore.

                              Međutim, analitičariupozoravaju da prilikom realizacije ovog vida prijema stranaca u zemlju posebno treba obratiti pažnju na moguće zloupotrebe. Naročito skreću pažnju na korupciju i podsećaju da su POJEDINCI KORISTILI BORAVAK U MAĐARSKOJ ZA PRANJE NOVCA ILI SU DO BORAVIŠNIH DOZVOLA DOŠLI PRIJAVLJUJUĆI FIKTIVNE INVESTICIJE.

                              Uz to, agenti za nekretnine verovanja su da će ovakav program Orbanove vlade dovesti do smanjenja dostupnosti  nekretnina lokalnom stanovništvu (posebno na lokacijama koje su popularne kod inostranih investitora). To bi, tvrde oni – rezultiralo povećanjem socijalnih tenzija u državi i netrpeljivosti mađarskih građana prema doseljenicima iz drugih zemalja.

                              Ipak, mađarska vlada podnela je ovih dana parlamentu Predlog zakona kojim bi se pooštrili propisi o imigraciji. U SAOPŠTENJU MINISTARSTVA UNUTRAŠNJIH POSLOVA  KAŽE SE DA „MAĐARSKA PRIPADA MAĐARIMA i ONI PRVENSTVENO IMAJU PRAVO NA RADNA MESTA  U ZEMLJI“. Stoga će, navodi se dalje – STRANCI MOĆI DA SE ZAPOSLE SAMO AKO ZA ODREĐENO RADNO MESTO NEMA KANDIDATA IZ MAĐARSKE“!… U obrazloženju se ističe da je ova mera uvedena usled aktuelne imigracije.

                    Na kraju, iz Predloga zakona ističemo i ovo. 

 BROJ NOVOPRIDOŠLIH  INOSTRANIH RADNIKA NE MOŽE BITI VEĆI OD BROJA SLOBODNIH RADNIH MESTA, A NJIHOV BORAVAK  BIĆE ODOBRAVAN SAMO NA OGRANIČENO VREME!… Dalje – DRŽAVLJANI „TREĆIH ZEMALJA“ IMAĆE PRAVO NA DUŽI BORAVAK i ZAPOŠLJAVANJE JEDINO UZ IZRIČITU DOZVOLU DRŽAVE, i TO SAMO AKO NJIHOVO PRISUSTVO – „SLUŽI INTERESIMA MAĐARSKE NACIJE i NE DOVODI  U NEPOVOLJAN POLOŽAJ  NIJEDNOG MAĐARSKOG DRŽAVLJANINA“…!!!

                                                                   Za „Štajerske novice“

                                                                   iz  Budimpešte  piše:

                                                              akademik  Vlastimir  Vujić