FOTO: RADE BAKRAČEVIĆ
GRČKA – KRF – juli 2022 – Na Krfu su napisane neke od najtužnijih, ali i najveličanstvenijih stranica srpske istorije.
Iako su veze grčkog i srpskog naroda postojale i pre, čini se da su od tog perioda znatno ojačale. Od 03. decembra 1915. pa sve do 06., odnosno 21. januara naredne godine, kada je završeno njihovo iskrcavanje na omanjem grčkom ostrvu Vido, nadomak Krfa, trajala je golgota srpskih ratnika, koji su u želji da ne kapituliraju, bili prinuđeni da se povlače preko teritorije Crne Gore i Albanije.
Čuveni srpski vojvoda Prvog svetskog rata, Radomir Putnik je naredio da vojska, ali i kralj Petar Prvi Karađorđević, članovi tadašnje Vlade, pa čak i određeni broj žitelja Srbije krene na put, koji je u istoriji upamćen kao Albanska golgota.
A oni, čiji život je bio u velikoj opasnosti su prebacivani na obližnje ostrvo Vido, koje je u srpskoj tradiciji upamćemo i kao Plava grobnica, ali i kao ostrvo smrti. Tamo se nalazila bolnica u kojoj je bio omogućen smeštaj za čak 1.600 hrabrih srpskih ratnika. Nažalost, broj preminulih je mnogo veći…
Uzevši u obzir da na samom ostrvu nije više bilo mesta za sahranjivanje, lokalne vlasti su bile prinuđene da preminule srpske ratnike sahranjuju u specijalnim grobnicama na obali ovog ostrva, a kada više ni to nije bilo moguće, tela preminulih su sahranjivali u dubinama Jonskog mora. To mesto u dubini plavog Jonskog mora nazvano je Plava grobnica.
Koliko su Grci saučestvovali u patnji srpskog naroda, dovoljno govori i podatak da se sve do nedavno poštovalo pravilo: u moru sa strane Plave grobnice Srbi i Grci se ne kupaju iz poštovanja prema preminulim srpskim ratnicima.
Venac koji je položio, pre više godina, tadašnji predsednik Republike Srpske Milorad Dodik
Iako je ostrvo Krf poznato po mnogobrojnim ribarima, 50 godina nakon tragične sudbine srpskih ratnika, nijedan od njih nije zabacio svoju mrežu u blizini ovog ostrva.
Vladika Laurentije
Iznad glavnog luka spomen kosturnice se nalazi amblem Kraljevine Jugoslavije sa reprodukcijom Albanske spomenice, a postoji i obeležje koje je poznato kao Kameni krst, koje je zapravo prvi spomenik preminulim srpskim borcima na ovom grčkom ostrvu. Podignut je, takođe prema nalogu kralja Aleksandra Karađorđevića, 1923. godine, a nalazi se u neposrednoj blizini mauzoleja.
Srpska kuća na Krfu
Na grčkom ostrvu Krf, u samom centru grada Krfa se nalazi jedno od retkih mesta u Grčkoj na kome ćete videti da zajedno stoje jedna do druge, grčka i srpska zastava. Reč je o svojevrsnom muzeju koji čuva spomen na stradanje srpskih ratnika tokom Prvog svetskog rata, simboličnog naziva Srpska kuća.
Smeštena je u neposrednoj blizini gradskog trga Spijanada i funkcioniše kao muzej, u kome se nalaze različiti predmeti srpskih ratnika, poput ordenja i uniformi, te fotografije, koje predstavljaju svojevrsno svedočenje o velikoj tragediji srpske vojske i celokupnog srpskog naroda. Za posete je otvoren u periodu od 09 do 14 časova.
Takođe je i vrlo važan podatak da su od iskrcavanja, pa do pred kraj 1918. godine, preživeli srpski ratnici i članovi Vlade, uz pomoć lokalnog stanovništva organizovali brojne aktivnosti u gradu Krfu, tako da su funkcionisale i osnovna škola i niža gimnazija za srpsku decu,
a izlazile su čak i “Srpske novine” i “Zabavnik”, dok su u lokalnim štamparijama posebno štampane knjige za srpske učenike. Naročito je zanimljivo što je funkcionisao čak i srpski orkestar, na čijem čelu je bio čuveni kompozitor, Stanislav Binički, koji je u to doba vršio dužnost kapelnika kraljeve garde.
Željko Popović i Rade Bakračević, listaju “Srpske novine”
Svakako treba pomenuti i spomen ploču koja je postavljena 1975. godine u mestu Guvija na Krfu, u koje su se i iskrcali srpski ratnici, a tekst je osim na srpskom i grčkom, napisan i na francuskom jeziku.