U Beču je juče, na zgradi Rasumowskygasse 22 u trećem bečkom okrugu, postavljena spomen-ploča Vilhelmini Mini Karadžić, ćerci reformatora srpskog jezika Vuka Stefanovića Karadžića, čijji se spomenik nalazi ispred iste zgrade okružen cvećem i zelenilom.
Spomen-ploču je postavilo Austrijsko-srpsko kulturno društvo “Vilhelmina Mina Karadžić” koje se u svojim aktivnostima, izmedju ostalog, zalaže za oživljavanje lika i dela Mine Karadžić, pesnikinje, prevodioca i prve srpske slikarke.
“ Mi smo obeležili novi trag Srba u austrijskoj perstonici. U Beču postoji najmanje 40 srpskih tragova i destinacija i sada smo otvorili novi spomenik srpske kulture u pokrajini Beč. To smo uradili uz pomoć Uprave za saradnji sa dijasporom i Srbima u regionu Ministarstva spoljnih poslova Srbije, Zajednice srpskih klubova u Beču, stanara i vlasnika zgrade Rasumowskygasse 22. Autor spomen-ploče je Borivoje Lukić, vajar iz Beograda”, rekla nam je akademik Svetlana Matić, osnivač i predsednik ovog društva.
Vilhelmina Karadžić (1828-1894).je bila jedno od trinaestoro dece Vuka Karadžića i Ane Kruas Karadžić. Oni su svoju mušku decu krstili u pravoslavnoj, a žensku u katoličkoj crkvi. Bila je slikarka, književnica i sekretarica svog oca. Prevela je knjigu „Srpskih narodnih pripovjedaka“ na nemački jezik, a Vuk je taj prevod posvetio Jakobu Grimu koji je napisao predgovor.
Pisala je stihove i prozu. Bila je u prijateljstvu sa pesnikinjom Milicom Stojadinović Srpkinjom.
Bila je u prepisci sa mnogim ličnostima svog vremena. Deo tih pisama je preveden sa nemačkog i objavljen u knjizi „Pisma Mine Karadžić Vukomanović“ .
Živela je u Beču sa roditeljima u raznim zgradama u Beču, ali je ova adresa ostala trajno zapisana
Pravoslavlje je uzela kada se udala za profesora Aleksu Vukomanovića 1858. Umrla je u Beču od uremije. Kad je preneta u Beograd sahranjena je u grobu njenog muža Alekse na Tašmajdanu. Početkom 20. veka njihove kosti zajedno sa sinovljevim su prenete u Savinac kod Gornjeg Milanovca gde su sahranjene u kripti porodične crkve Vukomanovića, gde danas počiva.
Podsećamo da je postavljač spomen ploče Mini Karadžić profesorka u austrijskoj školi Svetlana Matić objavila knjigu “Pevam danju, pevam noću – Pisma Mini Karadžić” na srpskom i nemačkom jeziku, u kojima je istakla značaj i doprinos Vukove ćerke u očuvanju srpskog jezika i nacionalnog i kulturnog identiteta.
Austrijsko-srpsko kulturno društvo “Vilhelmina Mina Karadžić” je i osnovano pre dve godine sa zadatkom da razvija uzajamne veze i kulturnu saradnju između austrijskih Srba i grada i pokrajine Beč.
“ Uprava grada Beča nam je u vrlo kratkom roku odobrila postavljanje ove spomen ploče, kao i stanari zdanja u kome je živela Mina Karadžić. Vlasnik zgrade g. Uriach Klaus izrazio je zadovoljstvo što će na zgradi stajati podsećanje na Minu Karadžić, koja je stvarala mostove prijateljstva između dva naroda”, kaže Svetlana Matić.
Ova predsednica društva najavljuje svoje interesovanje za postavljanje spomen ploča Milutina Milankovića, arhitekte koji je gradio Beč i naučnika kosmičkog vremena, kao i biste Nikole Tesle na Tehničkom fakultetu u Gracu, gde je srpski genije studirao. Ovih dana iz štampe izlazi i knjiga “Srbi u Austriji” na nemačkom jeziku, koja je namenjena bečkoj čitalačkoj publici.
Zvanično otvaranje spomen-ploče Mine Karađić u Beču predviđeno je na Vidovdan, ukoliko epidemiološke mere, vezane za Kovid 19 budu dozvolile.
Marko Lopušina